Xã Đăk Tờ Re là một xã vùng núi đặc biệt khó khăn của huyện Kon Rẫy, tuy nhiên những năm gần đây với sự phát triển mạnh mẽ của mạng Internet với nhiều hình thức tiếp cận đa dạng đã tạo điều kiện cho đại đa số người dân trên địa bàn có cơ hội tham gia, tiếp cận, sử dụng Internet, nhất là các mạng xã hội như Facebook, YouTube, Tiktok và trong đó có cả trẻ em chiếm một phần không nhỏ.
Ngày nay, Internet trở thành người bạn không thể thiếu với cả người lớn và trẻ em. Trên địa bàn xã Đăk Tờ Re, đa phần trẻ em tự học cách dùng Internet hoặc học từ bạn bè, rất ít học từ cha mẹ mình hoặc nhà trường. Trong những năm gần đây, trên địa bàn xã đã có tình trạng sử dụng mạng xã hội sai cách, khiển nhiều thanh thiếu niên, trẻ em trở thành thủ phạm và nạn nhân của các vụ phạm tội. Đã có những vụ người trẻ có hành vi bạo lực, xâm hại tình dục, hiếp dâm… Từ lâu, các chuyên gia đã cảnh báo tình trạng này. Vì truyền thông mạng xã hội không có “bộ lọc” thông tin khắt khe như các phương tiện truyền thông truyền thống. Do đó, việc giáo dục trẻ sử dụng mạng xã hội đúng cách là rất quan trọng.
Một trong những thực tế của không gian mạng là tự do ngôn luận có thể trở thành một khẩu đại bác lỏng lẻo khi được sử dụng không đúng cách bởi trẻ em, thanh thiếu niên và thiếu niên. Vì ngay cả những đứa trẻ ngoan nếu các em không đủ hiểu biết cũng có thể chia sẻ những bình luận khiển em gặp rắc rối trong quá trình phát triển. Vì vậy điều cần thiết là phải truyền đạt cho trẻ những nguy cơ của những vấn đề các em có thể gặp phải khi sử dụng mạng thiếu an toàn. Các nguy cơ xâm hại trên môi trường mạng Internet với các hình thức phổ biến sau:
Thứ nhất, trẻ em tiếp cận với quá nhiều thông tin giả trên mạng. Trên mỗi trường Intemet còn có rất nhiều trang web đen, độc hại tràn ngập xu hướng bạo lực hoặc hướng dẫn tìm hiểu các tệ nạn xã hội (cờ bạc, ma tuý, mại dâm) như: Hội những người thích dâm thuê chém mướn, bảo kê; Hội anh em mê bạo lực; Hội thích hút thuốc cỏ Mỹ… Nếu trẻ em sử dụng mạng xã hội thiếu sự hướng dẫn, kiểm soát của người lớn sẽ rất đi vào các trang web đen độc hại này. Thậm chí, có người tin và làm theo hướng dẫn của các trang mạng gây ảnh hưởng tiêu cực đến bản thân.
Thứ hai, trẻ em dễ dàng bị bắt nạt trên mạng: Việc trẻ bị bắt nạt trên mạng đôi khi để lại hậu quả nhiều hơn khi trẻ bị bắt nạt trong thực tế. Bởi lẽ, nếu bị bắt nạt ngoài đời, trẻ có thể sẽ quên sau một thời gian. Nhưng khi bị bắt nạt trên mạng hoặc trong cộng đồng thì nỗi ám ảnh về việc bị bắt nạt ngày càng gia tăng và nhiều trẻ em cảm thấy không có lối thoát. Khi bị chia sẻ các clip về bạo hành, bắt nạt, nhiều trẻ em đã không dám quay lại trường học và khó khăn trong việc hoà nhập cộng đồng.
Nguy cơ thứ ba là khi ngày càng nhiều trò chơi của trẻ em có kết nối Internet dẫn đến nguy cơ lộ lọt thông tin cả nhân của trẻ em. Những thông tin này theo quy định pháp luật của nhiều nước là thông tin không được thu thập, tuy nhiên việc thu thập thông tin của trẻ em diễn ra phổ biến ở nhiều quốc gia.
Nguy cơ thứ tư, ngày càng phổ biến trên mạng đối với trẻ em là việc bị ga gẫm về tình dục. Trong quá trình học trực tuyến do dịch bệnh COVID – 19 vừa qua tại Việt Nam nhiều cha mẹ cho biết, con cái đã bị những đối tượng xấu gạ gẫm tham gia vào các cuộc thi sắc đẹp. Thể lệ tham dự là trẻ chỉ cần gửi những tấm ảnh chụp các bộ phận theo yêu cầu của ban tổ chức để kiểm tra xem trên người có vết sẹo không. Nhiều em đã là theo yêu cầu, chụp và gửi ảnh trong khi không hề biết những tấm ảnh đó được sử dụng như thế nào, vào mục đích gì. Nhiều khi những bức ảnh này được gửi đến cho chính những người bạn bè trong nhóm rồi lại được chia sẻ rộng đến tất cả mọi đối tượng sử dụng Internet.
Nguy cơ thứ năm, khi sử dụng mạng Internet là trẻ em rất dễ truy cập vào các trang thông tin xấu, độc, nguy hại, thường được gửi kèm hoặc hiển thị trong những phần mềm trò chơi, xem phim…dành cho trẻ em. Những trang thông tin xấu về nhiều vấn đề liên quan đến lừa đảo, tôn giáo, chính trị, thậm chí là tỉnh dục, cờ bạc, cả độ…Thời gian qua, câu chuyện trẻ nhỏ tự ý tham gia trò chơi có tên “thử thách cá voi xanh” và kết cục tự vẫn của một số trẻ em là minh chứng cho thấy, khi trẻ theo dõi, làm theo những hướng dẫn nguy hại trên mạng sẽ mang đến nhiều hậu quả khôn lường. Đặc biệt, trẻ em chơi những trò chơi trực tuyến, có kết nối, chia sẻ với nhau nên từ một hành động nhỏ có thể nhanh chóng trở thành trào lưu, xu hướng khiến trẻ tham gia trong khi trẻ chưa phân biệt được các lợi ích và tác hại của những trào lưu đó.
Internet và mạng xã hội chứa đựng rất nhiều thông tin và hữu ích đối với người khai thác nó; trong thời đại công nghệ số; chúng ta không thể cấm trẻ em tham gia không gian mạng, như thế sẽ hạn chế cơ hội tiếp cận thông tin, tri thức. Tuy nhiên, trẻ em vào Internet phải đối mặt với không ít nguy cơ rủi ro, bị xâm hại.
Không chỉ vậy, các em cũng có nguy cơ tiếp xúc với những video, thông tin, hình ảnh khiêu dâm hay sai lệch. Trên môi trường mạng không ít trẻ em vô tình tiết lộ thông tin cá nhân, bị doạ nạt tống tiền, ép quan hệ tình dục, tham gia các hoạt động phi pháp thậm chí có em đối mặt với nguy cơ bị bắt cóc, buôn bán người.
Công an xã Đăk Tờ Re tuyên truyền, phổ biến pháp luật và các nguy cơ xâm hại trên môi trường mạng Internet, bảo vệ trẻ em trên không gian mạng
Trước tình hình trên, để bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng, với nhiệm vụ của Ngành, thời gian qua Công an xã Đăk Tờ Re đã phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Công an các huyện tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động quản lý, sử dụng dịch vụ, ứng dụng viễn thông, internet và thông tin trên mạng. Phối hợp cùng các ban, ngành có liên quan thiết lập cơ chế trao đổi thông tin, tiếp nhận, điều tra, xác minh, xử lý nghiêm các vụ việc có dấu hiệu xâm hại, gây nguy hại cho trẻ em trên môi trường mạng, đảm bảo nhanh chóng, kịp thời. Đồng thời, tăng cường tổ chức các hoạt động tuyên truyền tại nhà trường, cộng đồng dân cư về phương thức, thủ đoạn lợi dung công nghệ cao để thực hiện hành vi xâm hại trẻ em trên môi trường mạng, những kỹ năng nhận biết, phòng ngừa đối với tội phạm này.
Với chức năng nhiệm vu được giao, thời gian qua Công an xã Đăk Tờ Re đã trực tiếp tham mưu cho Công an huyện sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ về tăng cường công tác nắm tình hình, chủ động trong công tác phòng ngừa, kịp thời phát hiện, đấu tranh xử lý các hành vi xâm hại gây nguy hại xâm phạm quyền trẻ em trên môi trường mạng trên địa bàn. Công an xã cũng thường xuyên phối hợp với các cơ quan ban ngành, đoàn thể, cơ quan nhà trường, gia đình tuyên truyền nâng cao hiểu biết những kiến thức cho học sinh về kiến thức, kỹ năng sử dụng mạng một cách bổ ích, an toàn; tăng cường quản lý Nhà nước đối với hoạt động quản lý, cung cấp đối với dịch vụ internet và thông tin trên mạng hoạt động của số người dùng có tầm ảnh hưởng lớn đối với trẻ em trên mạng xã hội nhằm phục vụ hiệu quả công tác phòng ngừa xác minh điều tra, truy vết các đối tượng có hành vi xâm hại trẻ em trên môi trường gian mạng, từ đó góp phần quan trọng trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn các loại tội phạm xâm hại trẻ em cũng như công tác bảo vệ, hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng.
Bên cạnh sự vào cuộc của lực lượng Công an và các đơn vị có liên quan thì hơn ai hết các bậc phụ huynh, tiếp đến đó sẽ là môi trường giáo dục, các thầy cô giáo cần dành nhiều thời gian để quan tâm, theo dõi con em mình khi các em tiếp xúc với môi trường mạng xã hội, không để các em sử dụng điện thoại, máy tính để lên mạng internet quá nhiều ngoài giờ học, hãy học và chơi cùng con trên mạng internet, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc trang bị cho trẻ em kiến thức, kỹ năng phù hợp theo từng lứa tuổi để trẻ em tự nhận biết và có khả năng tự bảo vệ mình trên môi trường mạng. Cùng với đó, là tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí cùng với gia đình. Khi phát hiện các vụ, việc có dấu hiệu xâm hại, gây nguy hại cho trẻ em trên môi trường mạng, người dân nên trình báo với cơ quan Công an gần nhất để kịp thời ngăn chặn, xử lý./.
Ngọc Huy
